Στα 40 ναυτικά μίλια (περίπου 74 χιλιόμετρα) από τις κυπριακές ακτές βρίσκεται το τουρκικό πλοίο-γεωτρύπανο “Πορθητής” (Fatih), σε μια κίνηση που ήταν αναμενόμενη από το 2017 και για την οποία το Geopolitical Cyprus είχε προειδοποιήσει πολλάκις.
Ο “Πορθητής” βρίσκεται εκτός χωρικών υδάτων, εκτός οριοθετημένης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ), αλλά παράνομα εντός κυπριακής υφαλοκρηπίδας (δυτικά/βορειοδυτικά του οικοπέδου 1 και βόρεια του οικοπέδου 6), ιδιαίτερα εφόσον ο σκοπός του γεωτρύπανου είναι – θεωρητικά τουλάχιστον – η γεώτρηση και η εκμετάλλευση των φυσικών πόρων που ανήκουν στην Κυπριακή Δημοκρατία. Κάτι που εμπίπτει στα αποκειστικά κυριαρχικά δικαιώματα που έχει η Κύπρος στην υφαλοκρηπίδα της.
Με αυτή της την κίνηση η Τουρκία υποστηρίζει το νομικίστικο επιχείρημά της σύμφωνα με το οποίο η τουρκική υφαλοκρηπίδα επικαλύπτει μέρος των κυπριακών θαλασσοτεμαχίων 1, 4, 5, 6, και 7 (βλ. με σκούρο πορτοκαλί τις ζώνες στα εν λόγω οικόπεδα στον πιο κάτω χάρτη), και ότι η Κύπρος δεν δικαιούται ΑΟΖ.
Οι βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες προεκτάσεις είναι πολλές. Μερικές από αυτές είναι οι εξής:
- Κλιμάκωση της κρίσης σε σχέση με το συμβάν του Φεβρουαρίου 2018
- Απειλή της ομαλής συνέχισης του ενεργειακού προγράμματος της Κυπριακής Δημοκρατίας λόγω αυξημένου γεωπολιτικού ρίσκου και πιθανής κλιμάκωσης της κρίσης από μέρους της Τουρκίας και εντός της κυπριακής ΑΟΖ, ενδεχομένως και σε οικόπεδα που επιχειρούν ξένες εταιρίες
- Γκριζάρισμα της περιοχής και δημιουργία τετελεσμένων με προεκτάσεις τόσο πολιτικές όσο και νομικές για το μέλλον της οριοθέτησης των ΑΟΖ Κύπρου, Αιγύπτου και Ελλάδας
- Η προσθήκη ενός “νέου” κεφαλαίου στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό το οποίο μπορεί να φτάσει μέχρι και την επαναδιαπραγμάτευση της κυπριακής ΑΟΖ. Με ότι αυτό συνεπάγεται και για το ζήτημα της (συν)διαχείρισης των ενεργειακών πόρων
- Πιθανή ανακάλυψη υδρογονανθράκων (αν λάβουμε υπόψη ότι το σημείο βρίσκεται κοντά στο 6, όπου υπάρχει φυσικό αέριο)
- Συναφής με το πιο πάνω είναι και η – μακρινή – πιθανότητα να προσπαθήσει η Τουρκία να εμπλέξει και εταιρίες που επιχειρούν στην κυπριακή ΑΟΖ αν το εγχείρημά της είναι πετυχημένο.
- Υπό το φως του τουρκικού νομικού επιχειρήματος για την υφαλοκρηπίδα, η παραβίασή της είναι σημαντικότερη από την παραβίαση της ΑΟΖ, υπό την έννοια ότι απαξιώνει στην πράξη την ΑΟΖ και μένει στο θέμα της υφαλοκρηπίδας. Ωστόσο, το σημείο της παραβίασης, όπως προαναφέρθηκε, έχει προεκτάσεις για τις θαλάσσιες ζώνες όλων των υπολοίπων κρατών της περιοχής (Κύπρος, Ελλάδα, Αίγυπτος)
- Δυνητική κρίση που μπορεί να επηρεάσει τον τουρισμό
To γεωτρύπανο δεν έχει ακόμα ρίξει άγκυρα, οπότε θα πρέπει να περιμένουμε – και να επανεξετάσουμε τα ανωτέρω – με βάση το που ακριβώς θα καταλήξει αγκυροβολημένο. Πολύ πιθανόν η κατάληξη του “Πορθητή” να είναι κοντά στα όρια του οικοπέδου 6 της κυπριακής ΑΟΖ.
Πάντως, μέχρι στιγμής, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ρωσία, η Αίγυπτος και η Ελλάδα έχουν επισήμως καταδικάσει τις τουρκικές κινήσεις, δεν έχει υπάρξει αντίστοιχη ανακοίνωση από το Ισραήλ και τις ΗΠΑ (πέρα από μια χλιαρή και ανούσια ανακοίνωση), κράτη τα οποία θωρούνται προσφάτως και στρατηγικοί εταίροι ή ακόμα και “σύμμαχοι” της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Τελευταία ενημέρωση: O πρέσβης του Ισραήλ στην Κύπρο Σάμυ Ρεβέλ προέβη σε δήλωση μέσω twitter:
#Israel is following with serious concern recent steps taken by Turkey in #Cyprus EEZ, off its western coast. 🇮🇱 reiterated its full support and solidarity with 🇨🇾 in exercising its sovereign rights in its EEZ and expresses its opposition to any attempt to violate these rights.
— Sammy Revel 🇮🇱 (@SammyRevel) May 5, 2019
https://platform.twitter.com/widgets.js
Του Ζήνωνα Τζιάρρα