Μετά τη δεύτερη αποτυχία του ΑΚΡ, και προσωπικά του Ερντογάν, στις επαναληπτικές τοπικές εκλογές στην Κωνσταντινούπολη, οι φήμες για διάσπαση του ΑΚΡ ή τη δημιουργία νέου κόμματος (που δεν είναι καινούργιες) φουντώνουν. Συγκεκριμένα, αφορούν σε προσπάθειες του Ali Babacan, πρώην υπουργού οικονομικών και αναπληρωτή πρωθυπουργού υπεύθυνου για θέματα οικονομίας, και του Abdullah Gül, πρώην πρωθυπουργού, υπουργού εξωτερικών, προέδρου και ιδρυτικού στελέχους του ΑΚΡ, για τη δημιουργία νέου πολιτικού κόμματος στην Τουρκία. Ο Νταβούτογλου φαίνεται προς το παρόν να μένει στην «απ’ έξω» λόγω έλλειψης πολιτικού κεφαλαίου και μάλλον αρνητικών αντιλήψεων στην κοινή γνώμη για κάποιες από τις πολιτικές του (π.χ. Συριακό) – αν και φημολογείται ότι θα δημιουργήσει το δικό του κόμμα.

Το Geopolitical Cyprus μαθαίνει από έγκυρες τουρκικές πηγές ότι, προτού προκύψει η φήμη και η σεναριολογία για τη δημιουργία νέου κόμματος, ο Ali Babacan προσέγγισε τον Ερντογάν με σκοπό την επίτευξη ενός διακανονισμού. Ζήτησε από τον Τούρκο πρόεδρο να κρατήσει την προεδρία αλλά να παραδώσει την ηγεσία και τον έλεγχο του κόμματος στον ίδιο τον Babacan, τον Gül και άλλους ομοϊδεάτες τους από το ΑΚΡ. Όπως μαθαίνουμε, ο Ερντογάν αρνήθηκε, πυροδοτώντας τις διερευνητικές προσπάθειες των δύο που είναι πλέον γνωστές.

Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι ο Abdullah Gül υπήρξε πρωτοστάτης στην ενδοκομματική εξέγερση κατά του Νετζμετίν Εμπακάν και εν τέλει στη διάσπαση του Κόμματος της Ευημερίας (Refah Party) από την οποία προέκυψε το ΑΚΡ. Παρόμοια φαίνεται να είναι η προσέγγισή του και σήμερα. Από τότε, ο Ερντογάν παραγκώνισε επανειλημμένα τον Gül. Και ενώ ο δεύτερος κατέληξε στην πολιτική λόγω πιέσεων του περίγυρού του, κατέληξε επίσης να νιώθει ότι μπορούσε να προσφέρει πολλά από τη θέση του προέδρου, την οποία υπηρέτησε από το 2007 μέχρι το 2014.

Ο στενός περίγυρος του Gül τον παρουσιάζει ως ιδιαίτερα πικραμένο από την στάση που κράτησε ο Ερντογάν απέναντί του εξαρχής. Ωστόσο λόγω απογοήτευσης για την πολιτική αφενός και διστακτικότητας να δημιουργήσει προβλήματα στο ΑΚΡ αφετέρου, ιδιαίτερα ενόσω ο Ερντογάν ήταν ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης του κόμματος και της χώρας, δεν επεδίωξε να κινηθεί αντιπολιτευτικά. Πάντως οι πηγές του Geopolitical Cyprus αναφέρουν ότι είναι σχεδόν βέβαιο πως ο Ερντογάν απειλεί τον Gül με πληροφορίες που έχει εναντίον της οικογένειάς του, κρατώντας τον μακριά από την πολιτική σκηνή. Αυτός φαίνεται να είναι και ο λόγος που ο Babacan αναλαμβάνει πιο κεντρικό ρόλο, με τον Gül να βρίσκεται περισσότερο στα μετόπισθεν.

Όπως αναφέραμε στο 17^ο GeoPodcast, η μεγάλη ήττα του ΑΚΡ στις τοπικές εκλογές γενικά (με την απώλεια μεγάλων μητροπολιτικών δήμων) και στην Κωνσταντινούπολη ειδικά, δημιουργεί περαιτέρω τριγμούς εντός του ΑΚΡ με διάφορα στελέχη να νιώθουν ότι το κόμμα είναι «ένα πλοίο που βουλιάζει». Πάντως δημόσιες αναφορές υποστηρίζουν ότι ο Babacan δεν θα εστιάσει στο να πείσει βουλευτές του ΑΚΡ να αποσκιρτήσουν από το κόμμα. Αντίθετα θα προσπαθήσει να δημιουργήσει τοπικούς οργανισμούς εκλύοντας ταλαντούχο προσωπικό – μια τακτική κινητοποίησης που είναι εγγενής στο πολιτικό ισλαμικό κίνημα. Σε κάθε περίπτωση, διάφορες πηγές εκτιμούν ότι τα δύο νέα κόμματα εάν και εφόσον προκύψουν θα μπορούσαν να αποσπάσουν περί τους 80 βουλευτές από το ΑΚΡ στερώντας του και την κοινοβουλευτική αυτοδυναμία.

Εν κατακλείδι, η εξέλιξη (και επιτυχία) των πιο πάνω θα εξαρτηθεί από τους ακόλουθους παράγοντες:

• Το κατά πόσο ο Ερντογάν θα καταφέρει ή όχι να κερδίσει τον πόλεμο με την νέα τοπική αυτοδιοίκηση. Από αυτό θα εξαρτηθεί η οικονομική του δύναμη και η δυνατότητα ελέγχου και εξουσίας των τοπικών αρχών και κατ’ επέκταση του κράτους.
• Κατ’ επέκταση, το κατά πόσο η οικονομία θα συνεχίσει να επιδεινώνεται επηρεάζοντας την πολιτική σταθερότητα και την εικόνα του Ερντογάν στο εσωτερικό αλλά και τις τάσεις φυγής εντός του ΑΚΡ. Αν λοιπόν τα πράγματα συνεχίζουν να πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο – πολιτικά και οικονομικά –  (παράμετρος που σχετίζεται και με την εξωτερική πολιτική) τότε οι επίδοξοι κομματάρχες θα έχουν περισσότερο χώρο και νομιμοποίηση να κινηθούν αντιπολιτευτικά. Μην ξεχνάμε ότι για τον Babacan και την συμβολή του στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας υπάρχει πολύ θετική εικόνα.
• Ο χρόνος και ο χρονισμός έχουν τον ρόλο τους. Το δίλημμα των Babacan και Gül αυτή τη στιγμή έχει να κάνει με το αν θα κινηθούν σύντομα κεφαλαιοποιώντας τα αποτελέσματα των τοπικών εκλογών (ενόσω ο Ερντογάν είναι πληγωμένος), ή αν θα περιμένουν την περαιτέρω διάβρωση της εικόνας του παίρνοντας όμως το ρίσκο της πιθανής ανάκαμψης του Ερντογάν. Στην περίπτωση που συμβεί το τελευταίο η προσπάθεια δημιουργίας νέου κόμματος θα είναι πιθανόν αποτυχημένη.

Του Ζήνωνα Τζιάρρα