Υπεγράφη σήμερα τμηματική συμφωνία οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου στη βάση των όσων είχαμε αναφέρει το περασμένο διάστημα. (βλ. π.χ. εδώ)
Πρόκειται, κατά πάσα πιθανότητα για μια συμφωνία πολλαπλών σημείων, όπως και στην περίπτωση της Ιταλίας (και της Αλβανίας προηγουμένως-που δεν ίσχυσε). Για να υπάρξει ΑΟΖ, όπως ξανα-αναφέραμε θα πρέπει να ανακηρυχθεί επισήμως. Πάντως με την Ιταλία κάτι τέτοιο δεν έχει ακόμα συμβεί.
Σε κάθε περίπτωση η συμφωνία καταφέρνει να διασφαλίσει κυριαρχικά δικαιώματα υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ στα νησία, π.χ. Κρήτη, Ρόδος, Κάρπαθος, Κάσος αν και ίσως – εκ πρώτης όψεως – με κάπως μειωμένη επήρεια. Βέβαια, οι λεπτομέρειες και ακριβείς συντεταγμένες της συμφωνίας δεν έχουν δημοσιευτεί ακόμα, αν δεν κάνω λάθος, πλήν του πιο κάτω χάρτη. Θα αναμένουμε σχετική ενημέρωση.
Σημαντικό είναι επίσης το γεγονός ότι η συμφωνία παρεμβάλλεται και αμφισβητεί το παράνομο τουρκο-λιβυκό μνημόνιο. Δεδομένου ότι αναμένεται και η έναρξη διερευνητικών επαφών Ελλάδας-Τουρκίας, αυτό σημαίνει δύο πράγματα:
1) Η Ελλάδα πάει στο τραπέζι του διαλόγου (εάν αυτός ξεκινήσει κανονικά) με ένα νέο όπλο στη φαρέτρα της και με νέα δεδομένα για τη διαπραγμάτευση των θαλάσσιων ζωνών της περιοχής.
2) Η Αθήνα στέλνει μήνυμα και στην Τρίπολη (η οποία είχε εξ αρχής αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο να συζητήσει την όποια αμφισβήτηση στο τουρκο-λιβυκό μνημόνιο, ή να την παραπέμψει σε δικαιοδοτικό όργανο), κάτι το οποίο υπό προϋποθέσεις και με σωστούς χειρισμούς μπορεί να οδηγήσει σε βελτίωση των σχέσεων με την Τρίπολη, να επιλύσει τα προβλήματα και να βοηθήσει στην οριοθέτηση και της υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ Ελλάδας-Λιβύης. (Αυτό βέβαια είναι ένα ιδεατό σενάριο που χρειάζεται πολλή δουλειά). Είναι δηλαδή πιθανόν η συμφωνία Ελλάδας-Αιγύπτου να χρησιμοποιηθεί ως όπλο και διαπραγματευτικό χαρτί παρά ως ζώνη αυτή καθ’ ευατήν.
Ο “ελέφαντας στο δωμάτιο” είναι το γεγονός της μη συμπερίληψης του συμπλέγματος του Καστελόριζου και της ανατολικής Ρόδου στην οριοθέτηση. Αυτό όμως ήταν αναμενόμενο. Έμειναν πίσω σημεία τα οποία θεωρούνται ευαίσθητα και για τα οποία έχουν διαφορετική άποψη η Τουρκία και η Αίγυπτος των οποίων η σύμφωνη γνώμη στο τελικό αποτέλεσμα είναι αναγκαία. Εν κατακλείδι, είναι πιθανόν αυτή η συμφωνία να σηματοδοτεί το τέλος του ιδεατού χάρτη των ΑΟΖ της Ανατολικής Μεσογείου όπως τον γνωρίσαμε, που έδειχνε τις ΑΟΖ Ελλάδας και Κύπρου να εφάπονται. (βλ. χάρτη πιο κάτω).
Του Ζήνωνα Τζιάρρα