Οι συνθήκες της πανδημίας του Covid-19 άλλαξαν άρδην τον τρόπο μετακίνησης στην ανατολική Μεσόγειο, το Μαγκρέμπ και στις χώρες της Μέσης Ανατολής. Επιτάχυναν τον τρόπο με τον οποίο προσλαμβάνουμε τα ταξίδια για λόγους αναψυχής, έρευνας ή επαγγελματικών σκοπών δημιουργώντας ιδιαίτερες συνθήκες ως προς τους ελέγχους εισόδου κι εξόδου (καραντίνα, προσκόμιση πιστοποιητικών εμβολιασμού, κοκ). Κυριότερα, δε, επηρέασαν άμεσα και το τουριστικό προϊόν και κατ’ επέκταση και την τουριστική βιομηχανία -δεδομένης της δημοφιλίας συγκεκριμένων περιορισμών στην περιοχή. Μια εξέλιξη που έκανε αισθητή την παρουσία της στην Ελλάδα και στην Κύπρο, περιοχές που μεγάλο μέρος του ΑΕΠ τους εξαρτάται από τις… μακρές τουριστικές περιόδους (Απρίλιος-Οκτώβριος), την εποχικότητα αλλά και τις υψηλές προδιαγραφές φιλοξενίας.
Ωστόσο στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, πολύ πριν την έλευση της πανδημίας του κορονοϊού, πολλές περιοχές –από το Μαγκρέμπ ως τον Κόλπο και από το Σινά μέχρι τον Λίβανο προσέφεραν έναν εξαιρετικό συνδυασμό: Την περιήγηση για σκοπούς αναψυχής σε συνδυασμό με μια πιο έντονη προσέγγιση περί περιπέτειας, που συχνά εκτείνονταν μέχρι τις παρυφές των λεγόμενων war και conflict tourism. Η δεκαετία εξάλλου μεταξύ 2010 και 2020 σάρωσε τις περιοχές του χώρου ΜΕΝΑ (Middle East North Africa) με σειρά εξεγέρσεων και κατακερματισμένων συγκρούσεων που άλλαξαν οριστικά και τον χάρτη της ασφάλειας στην περιοχή.
Οι περιπτώσεις της Συρίας, του Λιβάνου (ιδίως μετά την έκρηξη το καλοκαίρι του 2020), της Λιβύης και της Υεμένης παραμένουν βυθισμένες σε μια κατάσταση που θα χαρακτηρίζονταν –σχεδόν ή εξ’ ολοκλήρου- εμπόλεμη. Ωστόσο αποκτά ξεχωριστό ενδιαφέρον το γεγονός πως, ακόμη και περιοχές της Συρίας, παραμένουν ανοικτές –μετά από χρόνια- για την υποδοχή τουριστών. Ωστόσο τόσο σε αυτές τις περιπτώσεις όσο και σε άλλους δημοφιλείς προορισμούς στην περιοχή (Ιορδανία, Μαρόκκο, Αίγυπτος, Ισραήλ) η ασφάλεια παραμένει βασικό στοιχείο που πρέπει να λαμβάνει κανείς υπόψη αν ταξιδεύει για σκοπούς αναψυχής.
Αν συνόψιζε κανείς ορισμένους βασικούς κανόνες καθώς και συμβουλές για να ταξιδέψει κανείς στην περιοχή με ασφάλεια θα πρέπει να λάβει υπόψη του τα κάτωθι:
- Καλό θα ήταν να αποφύγει κάποιος να επιχειρήσει ένα ταξίδι στην Συρία και την Υεμένη. Στην πρώτη περίπτωση αν και υπάρχει ο τρόπος μέσω αίτησης για τουριστική visa το ρίσκο επί του εδάφους παραμένει υψηλό κι εδράζεται σε μια σειρά σοβαρών προκλήσεων από την πανδημία του κορονοϊού μέχρι το σενάριο απαγωγής έναντι λύτρων. Εννοείται πως η πρόσβαση σε περιοχές που δεν ελέγχει αποτελεσματικά η κυβέρνηση της Δαμασκού (Άσαντ) είναι εκτός συζήτησης. Ωστόσο εφόσον έχει εξασφαλιστεί η έκδοση βίζας, ένα ταξίδι –οδικώς- από τη Βηρυτό του Λιβάνου στη Δαμασκό μπορεί να πραγματοποιηθεί εφόσον υπάρχει ασφαλές μεταφορικό μέσο και έμπιστη συνοδεία από αραβόφωνους με καταγωγή από την περιοχή. Στη Δαμασκό λειτουργούν κανονικά οι πρεσβείες της Ελλάδας και της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η περίπτωση της Υεμένης αποτελεί, πραγματικό, no-go. H χώρα είναι βυθισμένη στο χάος και ως εκ τούτου επικίνδυνη.
- Οι δημοφιλείς προορισμοί όπως τα θέρετρα του Σαρμ Ελ Σέιχ (Αίγυπτος), η Πέτρα (Ιορδανία) και οι πόλεις του Μαρόκκου (Καπαμπλάνκα, Ραμπάτ, κοκ) παραμένουν ασφαλείς προορισμοί για διακοπές ωστόσο υπάρχουν πάντα κατάλογοι με το τί δεν πρέπει να κάνετε, και επιβάλλεται μια οργανωμένη έρευνα αγοράς με την βοήθεια επαγγελματιών του είδους (εγκεκριμένοι ταξιδιωτικοί πράκτορες). Σε προορισμούς όπως αυτές οι χώρες η αυξημένη ετοιμότητα και παρατηρητικότητα είναι προαπαιτούμενα για να αποφύγετε τουριστικές παγίδες –συμπεριλαμβανομένης της απάτης- ή χειρότερα σενάρια όπως το να πέσετε θύμα μικροκλοπής.
- Το να οργανώσετε ταξίδια σε περιοχές της ανατολικής Μεσογείου απαιτεί να λάβετε υπόψη σας το σύνολο των τοπικών εθιμοτυπικών, πολιτικοθρησκευτικών και πολιτιστικών συνθηκών. Καθώς και τη σχέση μεταξύ των χωρών. Ένα ταξίδι π.χ. στο Ιράν με μια σφραγίδα εισόδου στο διαβατήριό σας θα αποτελέσει αιτία λίγης παραπάνω «ταλαιπωρίας» στα αεροδρόμια του Ισραήλ ή των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Μια εκδρομή με αυτοκίνητο από το Τελ Αβίβ στο Γκολάν εμπεριέχει ελέγχους ασφάλειας καθ’ οδόν, κοκ. Καλό θα ήταν πάντα όταν ταξιδεύετε σε αυτές τις περιοχές να επιλέγετε μικρά γκρουπς έναντι ενός ατομικού ταξιδιού και να συμβουλεύεστε τις διπλωματικές υπηρεσίες των χωρών σας (στην επίσημη ιστοσελίδα του υπουργείου Εξωτερικών κάθε χώρας της ΕΕ υπάρχει σχετικός κατάλογος ανακοινώσεων και ταξιδιωτικών οδηγιών για τις χώρες της περιοχής). Τέλος,
- Η πανδημία του κορονοϊού δημιουργεί ιδιαίτερες συνθήκες σε αυτές τις χώρες στις οποίες η καταγραφή των κρουσμάτων και τα ποσοστά εμβολιασμού δεν ακολουθούν τους ρυθμούς άλλων χωρών. Η επιλογή του να ταξιδέψετε ανεμβολίαστοι είναι non-go.
Φυσικά, Κύπρος και Ελλάδα (αν εξαιρέσουμε τα ανοιχτά μέτωπα της πυρκαγιάς) παραμένουν –διαχρονικά – εξαιρετικά ασφαλείς προορισμοί για αναψυχή, χαλάρωση και περιήγηση.
Του Γιάννη Ιωάννου