Προβοκατόρικος και “κίτρινος” ο τίτλος του συγκεκριμένου GeoBrief για να θυμίζει τους αντίστοιχους βαρύγδουπους, ευσεβοποθιστικούς και κίτρινους τίτλους των τελευταίων χρόνων που καταστρέφουν, στη φαντασία των εκάστοτε συγγραφέων, την Τουρκία.

Η κυβέρνηση Τράμπ ανακοίνωσε διαμέσου του ίδιου του προέδρου ότι σχεδιάζει να αποσύρει όλα τα αμερικανικά στρατεύματα από τη Συρία που αποτελούνται από περίπου 2000 στρατιώτες. Ο Τράμπ ανακοίνωσε την προθεσή του, ως συνήθως, μέσω twitter λέγοντας τα εξής:

Έχουμε νικήσει το ISIS στη Συρία, [που ήταν] ο μόνος λόγος που είχα για την παραμονή μας εκεί κατά τη διάρκεια της προεδρίας Τράμπ.

Σε πρώτη φάση, και δεδομένου ότι θα υλοποιηθεί, η ανακοίνωση έχει τις εξής τρείς βασικές προεκτάσεις:

1. Ο Τράμπ ξεκαθαρίζει ότι ο μόνος λόγος για τον οποίο τα αμερικανικά στρατεύματα βρίσκονταν στη Συρία επί δικής του προεδρίας ήταν η ήττα του Ισλαμικού Κράτους. Που σημαίνει ότι τόσο ο στόχος της ανατροπής του καθεστώτος Άσαντ, όσο και η δημιουργία ενός κουρδικού κρατιδίου υποβαθμίζονται – τουλάχιστον.
2. Με δεδομένες τις απειλές του Ερντογάν τις περασμένες μέρες για νέα επέμβαση στη Συρία, η πιθανότητα απόσυρσης των αμερικανικών στρατευμάτων από τις περιοχές ανατολικά του Ευφράτη ποταμού, αφήνει ουσιαστικά τις κουρδικές δυνάμεις και περιοχές στο έλεος των προθέσεων του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Μάλιστα, ο χρονισμός και το περιεχόμενο της δήλωσης Τράμπ είναι τόσο προκλητικά ξεκάθαρα ως προς την εγκατάλειψη των Κούρδων της Συρίας που δεν αφήνουν περιθώρια αμφισβήτησης ή ερμηνείας.
3. Κατά συνέπεια, οι πιθανότητες μιας νέας τουρκικής επέμβασης στη Συρία αυξάνονται κατακόρυφα εαν, επαναλαμβάνουμε, όντως αποχωρίσουν τα αμερικανικά στρατεύματα – ή ακόμα και αν αποσυρθούν από συγκεκριμένες περιοχές της βορειοανατολικής Συρίας (πλησίον του Tell Abyad). Η αποτρεπτική και μαχητική δυνατότητα των Κούρδων θα μειωθεί κατακόρυφα. Στο ίδιο πλαίσιο, ενδέχεται η Τουρκία να προβάλει τον ρόλο της ως σημαντικότερο από των Κούρδων τόσο στην καταπολέμηση του Ισλαμικού Κράτους όσο και στην εξισορρόπηση της ιρανικής επιρροής στη Συρία.

Το τελευταίο σημείο μας φέρνει σε μια ακόμα πολύ σημαντική εξέλιξη που προσθέτει στη μεγάλη σημασία της εν λόγω συγκυρίας: Μια μέρα πριν την επίμαχη δήλωση Τράμπ, στις 18 Δεκεμβρίου 2018, οι Υπουργοί Εξωτερικών του Ιράν, της Ρωσίας και της Τουρκίας συναντήθηκαν στη Γενεύη με θέμα συζήτησης τη Συρία.

Η σύνοδος των τριών (“τριμερής” όπως αναφέρεται) κατέληξε σε μια Κοινή Δήλωση πέντε σημείων (βλ. εικόνα πιο κάτω). Εν συντομία τα σημεία αναφέρουν τα εξής:

1. Οι τρείς υπουργοί παρουσίασαν τα θετικά αποτελέσματα των συζητήσεών τους με τα συριακά μέρη που συνθέτουν τη Συνταγματική Επιτροπή.
2. Επανεπιβεβαίωσαν την αποφασιστικότητά τους να διευκολύνουν την έναρξη των εργασιών της Συνταγματικής Επιτροπής μέσω της συνεργασίας με τα συριακά μέρη και του Ειδικού Απεσταλμένου του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στη Συρία.
3. Συμφώνησαν να προσπαθήσουν την πραγματοποίηση της πρώτης συνάντησης της Συνταγματικής Επιτροπής στην Γενεύη, νωρίς τον ερχόμενο χρόνο.
4. Εξέφρασαν την πεποίθησή τους ότι αυτά τα βήματα θα οδηγήσουν στην έναρξη μιας βιώσιμης και διαρκούς πολιτικής διαδικασίας που θα καθοδηγείται και θα ανήκει στους Σύρους ενώ θα διευκολύνεται από τα Ηνωμένα Έθνη. Θα στηρίζεται επίσης στις αποφάσεις του Συριακού Κογκρέσου για Εθνικό Διάλογο στο Σότσι και την απόφαση 2254 (2015) του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.
5. Επανεπιβεβαίωσαν την ισχυρή τους δέσμευση στην κυριαρχία, ανεξαρτησία, ενότητα, και εδαφική ακεραιότητα της Συριακής Αραβικής Δημοκρατίας.

Οι προεκτάσεις και η σημασία της συγκεκριμένης Κοινής Δήλωσης έχουν ως εξής:

1. Υπεγράφη στην Γενεύη όπου μέχρι τώρα λάμβαναν χώρα οι ειρηνευτικές συνομιλίες της Γενεύης για το Συριακό υπό την ομπρέλα του ΟΗΕ. Ούτε στο Σότσι, ούτε στην Αστάνα, ούτε στην Τουρκία, αλλά στη Γενεύη επέλεξαν οι τρείς δυνάμεις να δείξουν ότι έχουν το πάνω χέρι στην διαχείριση του Συριακού.
2. Δεν αποξένωσαν ούτε ακύρωσαν το ρόλο των Ηνωμένων Εθνών, κάθε άλλο. Ωστόσο τον ενσωματώνουν και τον προσαρμόζουν σε μια διαδικασία δικού τους σχεδιασμού.
3. Δεν αφήνουν χώρο για την προοπτική εδαφικής διάσπασης της χώρας.
4. Καθόλου τυχαία φαίνεται επίσης ότι ήταν η δήλωση του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου προ ημερών ότι η Τουρκία είναι έτοιμη να δεχτεί την παραμονή Άσαντ στην εξουσία εαν επανεκλεγεί με δίκαιες εκλογές. Με βάση αυτή την Κοινή Δήλωση και το γεγονός ότι υπογράφει την συμμετοχή της σε μια πολιτική διαδικασία ειρήνευσης και συνταγματικής μετάβασης χωρίς αναφορά στην υπόθεση Άσαντ, αλλά στο πλευρό δύο δυνάμεων που προκρίνουν την παραμονή του στην εξουσία, φαίνεται ότι η θέση αυτή της Άγκυρας παγιώνεται.

[Το κείμενο συνεχίζεται μετά τη φωτογραφία]

Και η γεωπολιτική σχέση των πιο πάνω με τις προεκτάσεις της δήλωσης Τράμπ έχει ως ακολούθως:

1. Η θέση της Ρωσίας, του Ιράν (και κατ’επέκταση της Τουρκίας) για τον Άσαντ φαίνεται να ευθυγραμμίζεται εμμέσως με αυτή του Τράμπ.
2. Η σταδιακή αποδοχή του Άσαντ από μέρους της Τουρκίας παραπέμπει στην αυξημένη πιθανότητα μιας επιχείρησης Συρίας-Ιράν-Ρωσίας στο Ίντλιμπ.
3. Εαν όντως υπήρξε συμφωνία Ρωσίας-Ιράν-Συρίας και Τουρκίας για την εκκαθάριση του Ίντλιμπ από τις αντικαθεστωτικές δυνάμεις και την ανακατάληψη των εδαφών από την κυβέρνηση Άσαντ, είναι πιθανόν να δούμε την Τουρκία να αποσύρει τις δικές τις αντικαθεστωτικές ομάδες-αντιπροσώπους από την εν λόγω επαρχία.
4. Κατά συνέπεια, το ερώτημα που προκύπτει είναι το εξής: Αν Συρία και Τουρκία συμφώνησαν για το Ίντλιμπ και η Τουρκία αποσύρει τους αντιπροσώπους της από εκεί, τί αντάλλαγμα θα πάρει η Άγκυρα; Η απάντηση μπορεί να βρίσκεται σε δύο βασικούς χώρους: α) στη ελεγχόμενη από την Τουρκία ζώνη της βορειοδυτικής Συρίας από την Jarablus μέχρι την Azaz (και την al Bab νοτίως), και β) στις κουρδικές περιοχές ανατολικά του Ευφράτη, συμπεριλαμβανομένης της πόλης Manbij που βρίσκεται δυτικά του Ευφράτη (βλ. χάρτη). Ένα άλλο σενάριο, θέλει την Τουρκία να παραδίδει το Ίντλιμπ στη Συρία ικανοποιώντας του Ρώσους, να ακυρώνει τους ρωσικούς S-400 ικανοποιώντας τους Αμερικανούς, και να παίρνει πράσινο φώς για επέμβαση στα ανατολικά του Ευφράτη.

Της ομάδας του Geopolitical Cyprus