Το βράδι της 7ης Ιουνίου 2020 ξεκίνησε ξαφνικά να αναπαράγεται σε κοινωνικά δίκτυα, κυρίως στο Twitter, ότι η Αίγυπτος προχώρησε σε στρατιωτική επέμβαση στην Λιβύη προς υποστήριξη του LNA και αντιμετώπιση της προέλασης των δυνάμεων του GNA που υποστηρίζονται από την Τουρκία. Η “είδηση” συνοδευόταν από σχετικές φωτογραφίες και βίντεο. Πιο κάτω παραθέτουμε το παράδειγμα του προπαγανδιστικoού/fake προφίλ M.LNA, ωστόσο το ίδιο υλικό αναρτήθηκε και από άλλους φιλο-LNA ή και μη λογαριασμούς.
Παρά τη διασπορά της, ήταν ξεκάθαρο ότι η πληροφορία είχε προπαγανδιστικό σκοπό υπέρ του LNA. Συνεπώς δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι αναπαράχθηκε αβίαστα ως “γεγονός” και “είδηση” σε ελληνόφωνα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ενώ δεν υπήρχε σε κάνένα έγκριτο διεθνές Μέσο ως εξέλιξη. Ήταν δυνατό η Αίγυπτος να πραγματοποιεί μεγάλης κλίμακας στρατιωτική επέμβαση στη Λιβύη και να μην το γνωρίζει -και να το αναφέρει- κανείς άλλος εκτός από τους επίλεκτους του Twitter;
Όπως και στην περίπτωση της άκριτης αναπαραγωγής της προπαγάνδας του @Μ.LNA ως αλήθειας -διότι συμφωνούσε με τους ευσεβείς πόθους των Ελλήνων, παρά τη λανθασμένη στρατηγική της Ελλάδας- την οποία πρώτοι αποκαλύψαμε (βλ. εδώ και εδώ), έτσι και τώρα, κάποιοι βιάστηκαν να πιστέψουν -διότι αυτό βόλευε τις δικές τους προκαταλήψεις- ότι αυτό όντως συνέβαινε.
Αυτό όμως αποκαλύπτει και ένα ευρύτερο πρόβλημα ενημέρωσης και ανάλυσης με βάση OSINT (Open Source Intelligence), δηλαδή ανοιχτού κώδικα πληροφορίες και μάλιστα από μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπου υπάρχουν πολλοί λογαριασμοί αμφιλεγόμενων συμφερόντων και σκοπών. Αν όσοι αναδημοσίευσαν την πληροφορία έκαναν λίγο παραπάνω υπομονή, ή έψαχναν λίγο περισσότερο ή έκαναν καλύτερο profiling των λογαριασμών από τους οποίους αντλούν τις πληροφορίες θα έβλεπαν ότι,
- Σε πολλές περιπτώσεις οι ίδιοι οι λογαριασμοί που ανήρτησαν το υλικό, στο ίδιο νήμα (thread) έγραψαν αργότερα πως, τελικά, πρόκειται για αμφιλεγόμενα βίντεο/φωτογραφίες, ότι δεν λαμβάνει χώρα η οποιαδήποτε επέμβαση και ότι μάλλον πρόκειται για μετακίνηση δυνάμεων, ασκήσεις ή συσωρρευση δυνάμεων στα σύνορα.
- Ότι πολλοί λογαριασμοί που παράγουν ή αναπαράγουν τις εν λόγω πληροφορίες είναι προπαγανδιστικά τρολς.
- Ότι οι δηλώσεις που αποδίδονται στον Σίσι ή σε άλλους Αιγύπτιους αξιωματούχους σχετικά με την “επέμβαση” δεν αναφέρονται πουθενά αλλού -εκτός από το Twitter. Τελικά πως ανακαλύπτει το τουίτερ αυτές τις πληροφορίες;
Δεν είναι είναι δυνατόν, για παράδειγμα, έγκυρα κατα τα άλλα Μέσα όπως το πιο κάτω να προβαίνουν σε τέτοιες δημοσιεύσεις χρησιμοποιώντας αμφιλεγόμενες πηγές του Twitter.
Είναι κατανοητό πως είναι δελεαστικό να μεταφράζουμε στα Ελληνικά ξένα tweets από διάφορους λογαριασμούς ή και αναλύσεις ξένων αναλυτών και να τις παρουσιάζουμε ως δικές μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αυτό σίγουρα αυξάνει τα Likes και τα Shares αλλά, ταυτόχρονα, αυξάνει αφενός την παραπληροφόρηση, εάν οι πληροφορίες δεν είναι επιβεβαιωμένες ή διασταυρωμένες, και αφετέρου παρουσιάζει τη γνώση κάποιου άλλου ως δική μας (αν είναι OSINT και δεν αποδίδεται σωστά).
Και πρέπει να σημειωθεί ότι η κατόπιν εορτής διόρθωση του λάθους της αρχικής (παρα)πληροφόρησης δεν είναι αρκετή. Διότι οι ταχύτητες του διαδικτύου έχουν ήδη προλάβει να δημιουργήσουν τη ζημιά και το μομέντουμ ενός κύκλου παραπληροφόρησης.
Άρα οι έχοντες τον χειρισμό των ΜΜΕ και άλλων διαδικτυακών μέσων ενημέρωσης πρέπει να είναι δύο φορές προσεκτικοί. Και καμιά φορά, είναι καλύτερο να μη δημοσιεύουμε τίποτε παρά να δημοσιεύουμε λανθασμένες πληροφορίες, ειδικά όταν έχουμε να κάνουμε με τόσο σημαντικά ζητήματα. Είναι μια κουλτούρα που πρέπει να αναπτύξουμε.
Του Ζήνωνα Τζιάρρα