Το περιστατικό με την παραλίγο αποπομπή των πρέσβεων δέκα δυτικών κρατών από την τουρκική κυβέρνηση, μας δείχνει τουλάχιστον τρία σημαντικά πράγματα. Πρώτον, ότι ο Ερντογάν έχει μεγάλη ανάγκη τη συσπείρωση εθνικιστικών ψήφων προκειμένου να πετύχει στις επόμενες -ενδεχομένως πρόωρες- εκλογές και έτσι καταφεύγει ενίοτε σε υπερβολικές αποφάσεις. Δεύτερον, ότι, ενώ ο περίγυρος του Ερντογάν συμμερίζεται σε μεγάλο βαθμό τις απόψεις και τις αποφάσεις του, είναι πιο ορθολογικός και προκειμένου να αποφευχθεί η πρόκληση τεράστιου κόστους στην Τουρκία ενεργοποιείται όταν ο Ερντογάν οδηγείται σε ακραίες κινήσεις. Τρίτον, ο Ερντογάν βρίσκεται σε εξαιρετικά ασταθή κατάσταση και το ρίσκο που παρουσιάζει σε άλλους διεθνείς δρώντες έχει αυξηθεί σημαντικά. Αυτό σημαίνει επίσης, ότι εάν αφεθεί να λαμβάνει την οποιαδήποτε απόφαση θα ήθελε ανεμπόδιστα, η Τουρκία θα βρισκόταν σε πολύ χειρότερη εσωτερική και διεθνή κατάσταση.
Αυτά τα στοιχεία, σε συνάρτηση με τη συνεχώς μειούμενη αξία της λίρας, τον αυξανόμενο πληθωρισμό και την πολιτική πόλωση που οδηγεί σε συνέργειες μεταξύ των κομμάτων της αντιπολίτευσης, δεικνύουν πως η κυβέρνηση Ερντογάν βρίσκεται σε πολύ δυσμενή θέση.
Το κατά πόσον αυτές οι δυναμικές θα οδηγήσουν τελικά στην κατάρρευση του Ερντογάν, και συγκεκριμένα στην εκλογική του ήττα, δεν είναι βέβαιο και θα εξαρτηθεί από κάποιους παράγοντες. Εάν δεν βρει τρόπους να σταθεροποιήσει τουλάχιστον μερικώς την οικονομία και να χειραγωγήσει -είτε με το αφήγημα, είτε με δωροδοκία, είτε με νοθεία- αρκετές ψήφους, είναι πολύ πιθανόν μια εκλογική συμμαχία από την αντιπολίτευση να κερδίσει τις επόμενες εκλογές (που είναι προγραμματισμένες για τον Ιούνιο του 2023). Εάν όμως ο Ερντογάν καταφέρει, έστω και προσωρινά, να συσπειρώσει με τους προαναφερθέντες τρόπους αρκετές ψήφους και να τις εξαργυρώσει σε πρόωρες εκλογές το 2022, τότε η επανεκλογή του δεν είναι απίθανο σενάριο.
Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, τα επόμενα μερικά χρόνια τουλάχιστον, περιλαμβανομένης της μετεκλογικής περιόδου, η Τουρκία θα βρίσκεται σε κατάσταση παρατεταμένης αστάθειας και κοινωνικο-πολιτικής μετάβασης. Για παράδειγμα, μια οριακή νίκη του Ερντογάν που θα αμφισβητείτο από την αντιπολίτευση μπορεί να δημιουργήσει μεγάλους τριγμούς και κύμα κοινωνικών αντιδράσεων. Ενώ μια νίκη της αντιπολίτευσης θα μπορούσε να οδηγήσει σε παρόμοια αποτελέσματα με πρωταγωνιστές τους υποστηρικτές του Ερντογάν, επιπρόσθετα των αντιστάσεων που θα συναντούσε η νέα κυβέρνηση από τους κρατικούς θεσμούς που ελέγχονται από το ερντογανικό κατεστημένο.
Δείτε τη σχετική τηλεοπτική συζήτηση:
Του Ζήνωνα Τζιάρρα
Το σχόλιο δημοσιεύτηκε αρχικά στην εφ. Χαραυγή, στις 31/10/2021.