Αυξάνονται οι πληροφορίες που θέλουν την Τουρκία να σχεδιάζει την ανακήρυξη ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο. Μεταξύ άλλων η φιλόδοξη και παράνομη σε ό,τι αφορά τις θαλάσσιες ζώνες “Γαλάζια Πατρίδα” της Τουρκίας περιλαμβάνει οριοθέτηση ΑΟΖ με την Λιβύη (όπως φαίνεται στον πιο κάτω χάρτη). Μια τέτοια κίνηση θα παραβίαζε τις θαλάσσιες ζώνες π.χ. της Κρήτης, της Καρπάθου και της Ρόδου.
Η Τουρκία κεφαλαιοποιεί την εκρυθμη και εμπόλεμη κατάσταση στην Λιβύη. Αυξάνει την εκεί επιρροή της υποστηρίζοντας έμπρακτα (και με οπλισμό) την αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ – και φίλα προσκείμενη στην Μουσουλμανική Αδελφότητα – Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας (GNA) κατά των δυνάμεων του Λιβυκού Εθνικού Στρατού (LNA) που βρίσκεται υπο τον έλεγχο του στρατηγού Χαλίφα Χάφταρ.
Η Άγκυρα ευελπιστεί να χρησιμοποιήσει την πολιτική και οικονομική στήριξη που παρέχει στην GNA για να επιτύχει – μεταξύ άλλων – μια συμφωνία οριοθέτησης των ΑΟΖ των δύο χωρών. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο παρελθόν, όταν Ελλάδα και Λιβύη συνομιλούσαν για την οριοθέτηση των δικών τους ΑΟΖ η Τουρκία φέρεται να άσκησε πιέσεις προς τον πρώην Λίβυο ηγέτη Μουαμάρ Καντάφι έτσι ώστε η Λιβύη να μην αναγνωρίσει ΑΟΖ στην ελληνική νήσο Γαύδο που βρίσκεται νοτίως της Κρήτης στο Λιβυκό πέλαγος. Μια προσέγγιση που συνάδει με την αντίστοιχη τουρκική στο θέμα π.χ. του Καστελορίζου και όχι μόνο.
Ωστόσο τα πράγματα δεν θα είναι εύκολα για την Άγκυρα δεδομένου ότι o εδαφικός έλεγχος της GNA περιορίζεται στην βορειοδυτική Λιβύη (με μωβ χρώμα στον πιο κάτω χάρτη), ενώ το κομμάτι της λιβυκής ακτογραμμής η επήρρεια της οποίας θα οριοθετηθεί θεωρητικά με την τουρκική ΑΟΖ βρίσκεται στα βορειοανατολικά της χώρας όπου έλεγχο έχει η LNA (με κόκκινο χρώμα στον πιο κάτω χάρτη). Από αυτή την άποψη, παρά το γεγονός ότι η GNA ως η μόνη αναγνωρισμένη κυβέρνηση είναι θεωρητικά πολιτικά νομιμοποιημένη να οριοθετήσει ΑΟΖ με την Τουρκία – αν και μια τέτοια οριοθέτηση θα γινόταν κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου – στην πράξη δεν θα μπορεί να υποστηρίξει μια τέτοια κίνηση.
Επιπλέον, είναι αμφίβολο το κατά πόσο η GNA εν μέσω εσωτερικών (στρατιωτικών) πιέσεων και μη αναγνώρισης από κράτη της περιοχής όπως π.χ. η Αίγυπτος και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα θα ήταν διατεθειμένη να δημιουργήσει νέες τριβές με τη διεθνή κοινότητα και δη με την γειτονική Ελλάδα. Αυτό πιθανώς να εξαρτηθεί από το πως η GNA αξιολογεί την τουρκική υποστήριξη υπό το φως και του πολέμου με τον Χάφταρ σε σχέση με άλλες διεθνείς της σχέσεις. Ας μην ξεχνάμε ότι τόσο η τουρκική όσο και η καταρινή βοήθεια υπήρξε κρίσιμης σημασίας για την μέχρι στιγμής επιβίωση της κυβέρνησης GNA στην Τρίπολη.
Πάντως η πιθανή ανακήρυξη ΑΟΖ από μέρους της Τουρκίας ή και η προοπτική οριοθέτησής της με τη Λιβύη θα δημιουργήσουν de facto ένα επικίνδυνο status quo – μολονότι παράνομο – και ένα πολιτικό προηγούμενο με νομικές προεκτάσεις το οποίο θα ασκήσει τρομερές πιέσεις στην Ελλάδα. Είναι ένα αληθοφανές σενάριο που θα έχει ταυτόχρονα προεκτάσεις τόσο για τις σχέσεις Τουρκίας-Αιγύπτου και Αιγύπτου-Λιβύης (εφόσον το Κάιρο στηρίζει τον LNA) όσο και για την Κύπρο.
Του Ζήνωνα Τζιάρρα