Φωτιά στο Ιράκ αλλά και σε ολόκληρη την Μέση Ανατολή βάζει η είδηση της εξουδετέρωσης του Ιρανού υποστράτηγου Κασίμ Σουλεϊμανί στο Ιράκ, τα ξημερώματα της Παρασκευής, από χτύπημα των αμερικανικών δυνάμεων ασφάλειας. Ο Κασίμ Σουλεϊμανί, ταυτισμένος με την ιρανική δύναμη των “al-Quds” (μονάδας των «Φρουρών της Επανάστασης») του Ιράν και άντρας με τεράστια πολιτική και στρατιωτική επιρροή στο Ιράν αλλά και σε ολόκληρη την Μέση Ανατολή, ετοιμάζονταν να αναχωρήσει από την χώρα για τον Λίβανο όταν βρήκε τον θάνατο από χτύπημα αμερικανικών δυνάμεων σε μια κίνηση που αποτελεί τεράστιας σημασίας γεγονός για όλη την περιοχή αλλά και για την ιδιότυπη αναμέτρηση Ιράν-Δύσης.

Παράτολμη κίνηση Τραμπ;

Το αμερικανικό Πεντάγωνο επιβεβαίωσε τα ξημερώματα της Παρασκευής, ώρα Κύπρου, πως ο ίδιος ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, έδωσε εντολή για εξόντωση του Ιρανού υποστράτηγου. «Κατά διαταγή του προέδρου, ο αμερικανικός στρατός έλαβε αποφασιστικά αμυντικά μέτρα για την προστασία του αμερικανικού προσωπικού στο εξωτερικό σκοτώνοντας τον Κασίμ Σουλεϊμανί», ανέφερε το υπουργείο Αμυνας των ΗΠΑ σε ανακοίνωση που δημοσιοποίησε. Σκοπός ήταν «η αποτροπή μελλοντικών ιρανικών επιθέσεων», πρόσθεσε το Πεντάγωνο.

Μαζί με τον Σουλεϊμανί στο χτύπημα σκοτώθηκε και ο Abu Mahdi al-Muhandis, επικεφαλής των υποστηριζόμενων από το Ιράν «Λαϊκών Πολιτοφυλακών Κινητοποίησης» -σιιτικής παραστρατιωτικής οργάνωσης του Ιράκ. Ο Σουλεϊμανί βρίσκονταν στο Ιράκ υποστηρίζοντας τις αντιαμερικανικές διαδηλώσεις (σ.σ. στο Ιράκ υπάρχουν κι αντι-ιρανικές διαδηλώσεις και συγκρούσεις με νεκρούς) στη χώρα και θεωρείται πως είχε εγκρίνει τις επιθέσεις διαδηλωτών στην αμερικανική πρεσβεία στη Βαγδάτη. Αμέσως μετά την επιβεβαίωση του θανάτου του, ο Πρόεδρος Τραμπ ανάρτησε tweet με την αμερικανική σημαία ενώ υπήρξε αντίδραση από το Κογκρέσο με τον δημοκρατικό βουλευτή Έλιοτ Ένγκελ, επικεφαλής της επιτροπής της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ που είναι αρμόδια για τις Διεθνείς Υποθέσεις, σε σχέση με το γεγονός πως ο Τραμπ δεν ενημέρωσε για το χτύπημα εναντίον ενός τόσο σημαντικού στόχου.

Φόβοι κλιμάκωσης

Η κίνηση εξουδετέρωσης του Κασίμ Σουλεϊμανί θεωρείται από διεθνείς παρατηρητές ως σοβαρή πράξη κλιμάκωσης στις ήδη ταραγμένες σχέσεις Ιράν-Δύσης και δεν αποτελεί προπομπό θετικών εξελίξεων για την περιοχή της Μέσης Ανατολής. Το Ιράν αντέδρασε επίσημα τόσο σε επίπεδο Προέδρου όσο και σε αυτό του ανώτατου θρησκευτικού ηγέτη. Ο αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ έκανε αμέσως λόγο για «αδυσώπητη εκδίκηση» ανακοινώνοντας ουσιαστικά αντίποινα για τον θάνατο Σουλεϊμανί ενώ σε ανακοίνωσή του ο Πρόεδρος της χώρας, Χασάν Ρουχανί τόνισε πως (…) δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το μεγάλο έθνος του Ιράν και άλλα ελεύθερα έθνη της περιοχής θα πάρουν την εκδίκησή τους από την εγκληματική Αμερική για αυτή τη φρικτή δολοφονία». Η αντίδραση στο εσωτερικό του Ι   ράκ σε σεκταριστικό επίπεδο ήταν άμεση με τον Ιρακινό σιίτη ηγέτη Μοκτάντα Σαντρ να δίνει εντολή για άμεση επανεργοποίηση του «Στρατού του Μαχντί» μιας ιρακινής παραστρατιωτικής οργάνωσης σιιτών που πολέμησε σθεναρά τους Αμερικανούς την περίοδο 2003-2010 και η οποία είχε, επισήμως, διαλυθεί εδώ και σχεδόν μια δεκαετία.

Συναγερμός στο Ισράηλ

Καλά ενημερωμένες πηγές του Geopolitical Cyprus σε Αθήνα και Τελ Αβίβ κάνουν λόγο για κήρυξη συναγερμού στο Ισραήλ –χώρα πρώτης γραμμής στον άξονα των αντιποίνων του Ιράν μετά την εξουδετέρωση Σουλεϊμανί. Ο  πρωθυπουργός Bενιαμίν Νετανιάχου επέστρεψε εσπευσμένα στο Ισραήλ από την Αθήνα όπου βρίσκονταν για τις υπογραφές του αγωγού EastMed ενώ στα σύνορα Ισραήλ-Συρίας και Ισραήλ-Λιβάνου, ο IDF τέθηκε σε υψηλή ετοιμότητα αδειάζοντας ακόμη και το δημοφιλές θέρετρο σκι στο όρος Χερμόν (υψίπεδα του Γκολάν). Κατόπιν συσκέψεως, οι πρεσβείες του Ισραήλ σε όλες τις χώρες τέθηκαν σε κατάσταση αυξημένης ασφάλειας.

Ο «ζωντανός μάρτυρας» Σουλεϊμανί

Ο Κασίμ Σουλεϊμανί θεωρούνταν από φίλους και εχθρούς μια χαρισματική προσωπικότητα. Έφτιαξε τον θρύλο γύρω από το όνομά του στον πόλεμο Ιράκ-Ιράν όταν σε πολύ νεαρή ηλικία ηγήθηκε μεγάλων στρατιωτικών σχηματισμών και διακρίθηκε στα πεδία των μαχών. Στο Ιράν θεωρούνταν ως το νο. 2 της ιεραρχίας μετά τον αγιατολάχ ξεπερνώντας, συχνά, σε επιρροή τον εκάστοτε Πρόεδρο της χώρας. Τα τελευταία χρόνια ταύτισε τον ρόλο του στην περιοχή της Μέσης Ανατολής ως ηγέτης του στρατιωτικού σχηματισμού των «Ιρανών Φρουρών της Επανάστασης» διοικώντας την ελίτ μονάδα “al-Quds” –που πήρε το όνομά της από την ιρανική ονομασία της Ιερουσαλήμ.

Η δύναμη των “al-Quds” είχε τεράστια εμπλοκή σε ειδικές επιχειρήσεις συγκάλυψης σε ολόκληρη την Μέση Ανατολή σε Ιράκ, Συρία (υπέρ του Άσαντ) και Υεμένη (στον πόλεμο Χούθις-Αραβικής Συμμαχίας) ενώ εκπαίδευε σε μεγάλο βαθμό και την Χεζμπολάχ του Λιβάνου συγκροτώντας αυτό που, στην Μέση Ανατολή, συνηθίζεται να ονομάζεται μετά την Ιρανική Επανάσταση του 1979 ως «ο άξονας της αντίστασης». Τα τελευταία χρόνια ο Σουλεϊμανί είχε ενεργό ρόλο και στην αντιμετώπιση του Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και την Συρία χωρίς ωστόσο να πάψει να θεωρείται από την Δύση ως ένας επικίνδυνος τρομοκράτης –υπεύθυνος για εθνοκαθάρσεις στον άξονα της αντιπαράθεσης σουνιτών-σιιτών. Θεωρούνταν πάντως, από εχθρούς και φίλους, ως εξαιρετικός στρατηγιστής, χαρισματική προσωπικότητα και πολιτικό ζώο ενώ ο Αλί Χαμενεΐ τον είχε χαρακτηρίσει «ζωντανό μάρτυρα».

Φόβοι αντιποίνων… παντού

Δεδομένης της εμπλοκής του Ιράν, και των συμμάχων του, σε διάφορα μέτωπα στη Μέση Ανατολή αλλά και της αυξημένης παρουσίας αμερικανικών στρατιωτικών βάσεων στην περιοχή, το ζήτημα ενός τρομοκρατικού χτυπήματος με την σφραγίδα της Χεζμπολάχ ή της επίσημης αντίδρασης του Ιράν στον θάνατο Σουλεϊμανί αποκτούν ξεχωριστή σημασία. Όχι μόνο σε τοπικό επίπεδο αλλά και παγκοσμίως. Από το πλάνο δεν πρέπει να αποκλειστεί, φυσικά, η Κύπρος που το 2015 βρέθηκε στο επίκεντρο δυνητικής δράσης της Χεζμπολάχ με το φορτίο νιτρικής αμμωνίας που βρέθηκε σε διαμέρισμα στη Λάρνακα (σ.σ. την ίδια περίοδο είχε σκοτωθεί από Ισραηλινούς ο Τζιχάντ Μουγκνίγια, σημαίνον στέλεχος της Χεζμπολάχ). Σε κάθε περίπτωση το γεγονός του θανάτου του Σουλεϊμανί σηματοδοτεί καθοριστικές εξελίξεις για την περιοχή.

Του Γιάννη Ιωάννου