Τις τελευταίες μέρες ο πρόεδρος το Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) επιδίδεται -προεκλογικά- σε μια προσπάθεια εξιλέωσης του κόμματός του. Μεταξύ άλλων έχει κάνει δηλώσεις που θεωρούνται ιστορικής σημασίας, προσπαθώντας να συμφιλιωθεί με λάθη του παρελθόντος και να πείσει τους ψηφοφόρους για αυτό.
Για παράδειγμα:
1. Υποσχέθηκε να κλείσει τις πληγές που άνοιξε η διαδικασία της 28ης Φεβρoυαρίου 1997 (το μεταμοντέρνο πραξικόπημα) κατά της κυβέρνησης του Νετζεμετίν Ερμπακάν που επέδρασε σημαντικά στην άνοδο του ΑΚΡ και στον μετασχηματισμό της πολιτικής-ιδεολογικής του ταυτότητας από τον Ισλαμικό συντηρητισμό προς τη συντηρητική δημοκρατία.
2. Μίλησε για συμφιλίωση με τα μαντηλοφορημένα κορίτσια που στο παρελθόν καταπιέστηκαν υπό τις κεμαλικές κυβερνήσεις. Αυτό ήταν ένα φαινόμενο το οποίο χρησιμοποιήσε ο Ερντογάν όταν ανήλθε στην εξουσία κατηγορώντας τους κεμαλιστές για αντιδημοκρατισμό και προωθώντας το Ισλάμ. Μάλιστα γύρω από αυτό το θέμα υπήρξαν μεγάλες συζητήσεις και εντάσεις όταν το ΑΚΡ ανήλθε στην εξουσία.
3. Μίλησε για συμφιλίωση με την υπόθεση Roboski (2011), όταν η τουρκική πολεμική αεροπορία βομβάρδισε μια ομάδα Κούρδων, σκοτώνοντας 34. Οι αρχές νόμιζαν πως ήταν μαχητές του PKK. Η αναφορά αυτή στέλνει μηνύματα στις κουρδικές μάζες.
4.Είπε επίσης ότι το CHP θα διορθώσει το λάθος των σφαγών της Σεβαστείας (Sivas) όπου σκοτώθηκαν 37 Αλεβίτες το 1993. Επίσης ξεκάθαρο μήνυμα στον μεγάλο αλεβιτικό πληθυσμό της Τουρκίας.
5. Αναφορές έκανε και στους κρατούμενους των φυλακών του Ντιγιάμπακιρ, στους Ρομά, και σε όσους (μη μουσουλμάνους) έχουν υποστεί τον κεφαλικό φόρο “varlık vergisi”. Παρομοίως και στα θύματα του πογκρόμ του 1955.
Κάνει δηλαδή ανοίγματα σε όλο το φάσμα της τουρκικής κοινωνίας, και δη σε ομάδες εθνοτικές και θρησκευτικές που υπέφεραν από τον Κεμαλισμό στον βωμό της ομογενοποίησης του έθνους – κατά τα πρότυπα του Κεμάλ.
Αν οι προθέσεις του Κιλιτσντάρογλου είναι ειλικρινείς, τότε υπάρχει ελπίδα για κάποιες βελτιώσεις σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο στο μέλλον. Ωστόσο τα εμπόδια είναι πολλά:
- η βαθιά ριζωμένη στην ιστορία ιδεολογία του CHP που δύσκολα θα κάνει ριζοσπαστικές στροφές
- η σύμπραξή του με άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης και ιδιαίτερα το Καλό Κόμμα (Ιyi Partisi) που είναι ακροδεξιό – και το οποίο αποπειράται τα δικά του ανοίγματα. Ήδη απο εδώ φαίνονται οι προκλήσεις εντός της αντιπολιτευτικής Εθνικής Συμμαχίας, η οποία θα χρειαστεί να γεφυρώσει πολλά.
To 2018 γράφαμε τα εξής:
Αν το αφήγημα και η εξουσία του Ερντογάν-ΑΚΡ δεν αποδυναμώθεί ουσιαστικά ή δεν ανατραπεί, αυτή η εξέλιξη ενέχει μεσοπρόθεσμα τον κίνδυνο ιδεολογικού μετασχηματισμού που θα επηρεάσει ολόκληρο το ιδεολογικό φάσμα στην Τουρκία με αρνητικές συνέπειες για τον τουρκικό λαό και προβληματικές προοπτικές για την εξωτερική πολιτική της χώρας
Αυτό φάνηκε ήδη από τις δημοτικές εκλογές, την εκλογή του Εκρέμ Ιμάμογλου στην Κωνσταντινούπολη, και το αφήγημα το οποίο ο τελευταίος χρησιμοποιεί, που θυμίζει τουρκο-ισλαμική σύνθεση. Έχουμε λοιπόν ενώπιόν μας δύο προσπάθειες ιδεολογικού μετασχηματισμού με σκοπό την δημιουργία πολιτικών αποτελεσμάτων:
- H πρώτη είναι προς την κατεύθυνση της δημοκρατίας και της συμμετοχικότητας, και
- η δεύτερη προς την κατεύθυνση του εθνικισμού-συντηρητισμού (για να αποσπάσει ψήφους από την εκλογική βάση των ΑΚΡ-ΜΗΡ).
Με δεδομένο ότι ολόκληρο το πολιτικό σκηνικό έχει μετακινηθεί προς δεξιά είναι πολύ δύσκολο να φανταστεί κανείς πως θα μπορέσει, τουλάχιστον σε πρώτη φάση, να επικρατήσει η διάσταση της δημοκρατικότητας. Μάλλον, για να έχουν πιθανότητες στις εκλογές, τα αντιπολιτευόμενα κόμματα θα πρέπει να δανειστούν από το αφήγημα του Ερντογάν. Οι υπόλοιποι ψηφοφόροι (κοσμικοί, κεμαλιστές, δημοκράτες, κ.α.) δεν χρειάζονται πολλά για να πειστούν εναντίον του Ερντογάν. Σε κάθε περίπτωση βρισκόμαστε μπροστά σε μια ενδιαφέρουσα και μάλλον μακρά μεταβατική περίοδο, πολιτικά, ιδεολογικά και άλλως πως.
Του Ζήνωνα Τζιάρρα