Μετά από την υποβάθμισή του από τον Ερντογάν, ο αρχιτέκτονας του τουρκο-λιβυκού συμφώνου, Τζιχάτ Γιαϊτζί έδωσε την παραίτησή του. Μεταξύ άλλων, τρεις σχετικές επισημάνσεις αξίζουν αναφοράς:
1. Παρά τους επαίνους που δέχτηκε ο Γιαϊτζί από τον Ερντογάν αλλά και από το συντηρητικό απαράτους του AKP, ιδεολογικά δεν ανήκε ποτέ σε αυτό το στρατόπεδο. Οι καταβολές του ήταν πιο παραδοσιακές-κεμαλικές, όπως εξ άλλου και του εμπνευστή της “Γαλάζιας Πατρίδας”, Τζεμ Γκιουρντενίζ. Γι’ αυτό τον λόγο οι δύο άνδρες δεν δίστασαν ενίοτε να εκφράσουν τις ενστάσεις τους αναφορικά με την εξωτερική πολιτική του ΑΚΡ και όχι μόνο. Παρόλα αυτά οι μελέτες τους για τη θαλάσσια στρατηγική της Τουρκίας έτυχαν της δέουσας εκμετάλλευσης από την κυβέρνησης η οποία όμως τις ερμήνευσε και τις εφήρμοσε μέσα από ένα δικό της πρίσμα, διαφοροποιώντας πολλές φορές τα “θέλω” των εμπνευστών τους.
2. Συναφώς, η τουρκική κυβέρνηση δανείστηκε από τον Γιαϊτζι (και τον Γκιουρντενίζ) στοιχεία τα οποία ενέταξε στην στρατηγική της εξωτερικής της πολιτικής. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι η εξωτερική της πολιτική εξαρτάται από αυτά τα άτομα. Εξ άλλου, ο Γκουρντενίζ είναι εδώ και καιρό αποκομμένος από τις επί της ουσίας εξελίξεις αναφορικά με την “Γαλάζια Πατρίδα” και εκφράζει τις ενστάσεις του αναφορικά με το πως αυτή υλοποιείται σε σχέση και με άλλες κινήσεις εξωτερικής πολιτικής. Άρα, αφενός οι μελέτες του Γιαϊτζί (βλ. π.χ. τουρκο-λιβυκό μνημόνιο και αποστρατικοποίηση ελληνικών νήσων) θα πρέπει να αποτελέσουν για την Ελλάδα ένδειξη, αλλά η παραίτησή του δεν θα πρέπει να καθυσηχάσει κανέναν.
3. Η αλυσίδα των εξελίξεων που οδήγησε στην υποβάθμιση και παραίτησή του, πέρα από τα κουτσομπολιά που την συνοδεύουν και την κόντρα με τον Τούρκο ΥΠΑΜ, Χουλουσί Ακάρ, έχει να κάνει και με το γεγονός ότι η δημοσιότητα που πήρε το όνομά του και γενικότερα η σημασία που δόθηκε στο προσωπό του έκανε πολλούς μέσα στο Στρατό -ένα θεσμό που δεν θέλει να προκρίνει τον προσωποκεντρισμό- να νιώθουν άβολα. Το γεγονός αυτό, σε συνάρτηση με έναν υφέρποντα ανταγωνισμό ισχύος με τον Ακάρ και τις διαφορετικές απόψεις που εξέφραζε ο Γιαϊτζί, ενδεχομένως να δημιούγησαν το μίγμα που οδήγησε στο σημερινό αποτέλεσμα.
Του Ζήνωνα Τζιάρρα